Zadaniem niniejszej rozprawy jest w miarę wyczerpujący opis zjawiska, które w historii współczesnej humanistyki określa się mianem tartusko-moskiewskiej szkoły semiotycznej. Książka zawiera rys historyczny szkoły, okoliczności, które umożliwiły jej powstanie, charakterystykę jej ojców-założycieli, omówienie głównych etapów rozwojowych szkoły – początków, okresu "burzy i naporu" i zmierzchu. Z kolei zawartość merytoryczna prac semiotyków z Tartu i Moskwy została przedstawiona niejako w dwóch odsłonach. Niniejszy tom prezentuje główne idee, na których opiera się cała doktryna omawianej szkoły. Jej zastosowanie w badaniach nad rozmaitymi dziedzinami kultury ukazane zostanie w oddzielnej publikacji.