Długo oczekiwany, nowoczesny podręcznik akademicki, w którym przedstawiono aktualną wiedzę z zakresu hodowli roślin, m.in. metody hodowli odmian konwencjonalnych i heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz metody hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W podręczniku omówiono również wybrane zagadnienia z genetyki oraz zastosowania nowoczesnych metod biotechnologicznych w hodowli roślin rolniczych i ogrodniczych.
Autorami podręcznika są pracownicy naukowi Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wybitni specjaliści i doświadczeni dydaktycy, którzy od wielu lat wykładają hodowlę roślin na różnych kierunkach studiów.
Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów uczelni wyższych, a także do osób związanych zawodowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem.
Wstęp
Hodowla roślin, jako nauka o doskonaleniu roślin uprawnych – wytwarzaniu odmian, rozwijała się stopniowo od XIX wieku i korzystała z osiągnięć nauk podstawowych, takich jak genetyka, botanika, fizjologia, cytologia i wielu innych. Obserwowany w ciągu ostatnich 50 lat dynamiczny rozwój nauk biologicznych, zwłaszcza genetyki molekularnej i biotechnologii, zwiększył znacząco możliwości zmieniania właściwości genetycznych roślin i przyczynił się do sukcesów hodowli. Miało to decydujący wpływ na postęp biologiczny w rolnictwie. Obecnie szacuje się, że wzrost produktywności roślin przynajmniej w 50% zależy od wprowadzania nowych odmian. Ten element jest najtańszym i najbardziej ekologicznym czynnikiem warunkującym wzrost plonów. Hodowla systematycznie dostarcza rolnictwu coraz cenniejsze odmiany, z kolei potrzeby rolnictwa wyznaczają nowe kierunki prac hodowlanych.
W świetle dynamicznego rozwoju hodowli roślin w różnych krajach, brak aktualnego podręcznika akademickiego z tego zakresu w języku polskim był bardzo dotkliwy. Autorzy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wykładający przez kilkadziesiąt lat hodowlę roślin na kierunkach „rolnictwo" i „ogrodnictwo", a także na studiach podyplomowych hodowli roślin i nasiennictwa, mieli tego szczególną świadomość.
Niniejszy podręcznik obejmuje trzy części. W pierwszej omówiono wybrane elementy genetyki, począwszy od organizacji genomu i genu, poprzez genetykę klasyczną, metody wytwarzania nowej zmienności genetycznej, aż po elementy genetyki ilościowej i wpływu selekcji na populacje roślin. Druga, najobszerniejsza część, dotyczy bezpośrednio hodowli. Przedstawia szczegółowo metody hodowli odmian konwencjonalnych, heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W trzeciej części omówiono zastosowanie biotechnologii w hodowli, m.in. wykorzystanie kultur in vitro i diagnostyki molekularnej oraz możliwości, jakie stwarza przenoszenie genów między organizmami na drodze pozageneratywnej. Podane w tekście przykłady dotyczą zarówno roślin rolniczych, jak i ogrodniczych.
Prezentowany podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wyższych uczelni, ale będzie też przydatny dla wszystkich osób związanych zawodowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem. Powinien znaleźć się również w zbiorze podręcznym jednostek naukowych, zajmujących się fizjologią i uprawą roślin.
W przygotowaniu tekstu uwzględniono dostępne na polskim rynku podręczniki z zakresu genetyki, biotechnologii i odmianoznawstwa oraz liczne obcojęzyczne książki i opracowania monograficzne. Ich wykazy zamieszczono na końcu poszczególnych części.