Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii

Opublikowany Autor blogksiazki

Długo oczekiwany, nowoczesny podręcznik akademicki, w którym przedstawiono aktualną wiedzę z zakresu hodowli roślin, m.in. metody hodowli odmian konwencjonalnych i heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz metody hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W podręczniku omówiono również wybrane zagadnienia z genetyki oraz zastoso­wania nowoczesnych metod biotechnologicznych w hodowli roślin rolniczych i ogrodniczych.

Autorami podręcznika są pracownicy naukowi Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wybitni specjaliści i doświadczeni dydaktycy, którzy od wielu lat wykładają hodowlę roślin na różnych kierunkach studiów.

Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów uczelni wyższych, a także do osób związanych zawodowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem.

Wstęp
Hodowla roślin, jako nauka o doskonaleniu roślin uprawnych – wytwarzaniu od­mian, rozwijała się stopniowo od XIX wieku i korzystała z osiągnięć nauk podsta­wowych, takich jak genetyka, botanika, fizjologia, cytologia i wielu innych. Ob­serwowany w ciągu ostatnich 50 lat dynamiczny rozwój nauk biologicznych, zwłaszcza genetyki molekularnej i biotechnologii, zwiększył znacząco możliwości zmieniania właściwości genetycznych roślin i przyczynił się do sukcesów hodowli. Miało to decydujący wpływ na postęp biologiczny w rolnictwie. Obecnie szacuje się, że wzrost produktywności roślin przynajmniej w 50% zależy od wprowadza­nia nowych odmian. Ten element jest najtańszym i najbardziej ekologicznym czynnikiem warunkującym wzrost plonów. Hodowla systematycznie dostarcza rolnictwu coraz cenniejsze odmiany, z kolei potrzeby rolnictwa wyznaczają nowe kierunki prac hodowlanych.

W świetle dynamicznego rozwoju hodowli roślin w różnych krajach, brak aktu­alnego podręcznika akademickiego z tego zakresu w języku polskim był bardzo do­tkliwy. Autorzy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wykładający przez kil­kadziesiąt lat hodowlę roślin na kierunkach „rolnictwo" i „ogrodnictwo", a także na studiach podyplomowych hodowli roślin i nasiennictwa, mieli tego szczególną świa­domość.

Niniejszy podręcznik obejmuje trzy części. W pierwszej omówiono wybrane ele­menty genetyki, począwszy od organizacji genomu i genu, poprzez genetykę kla­syczną, metody wytwarzania nowej zmienności genetycznej, aż po elementy genety­ki ilościowej i wpływu selekcji na populacje roślin. Druga, najobszerniejsza część, dotyczy bezpośrednio hodowli. Przedstawia szczegółowo metody hodowli odmian konwencjonalnych, heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W trzeciej części omówiono zastosowanie biotechnologii w hodowli, m.in. wykorzystanie kultur in vitro i diag­nostyki molekularnej oraz możliwości, jakie stwarza przenoszenie genów między organizmami na drodze pozageneratywnej. Podane w tekście przykłady dotyczą za­równo roślin rolniczych, jak i ogrodniczych.

Prezentowany podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wyższych uczelni, ale będzie też przydatny dla wszystkich osób związanych zawo­dowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem. Powinien znaleźć się rów­nież w zbiorze podręcznym jednostek naukowych, zajmujących się fizjologią i upra­wą roślin.

W przygotowaniu tekstu uwzględniono dostępne na polskim rynku podręcz­niki z zakresu genetyki, biotechnologii i odmianoznawstwa oraz liczne obcoję­zyczne książki i opracowania monograficzne. Ich wykazy zamieszczono na koń­cu poszczególnych części.