Józef Skakun należał do skazanych na śmierć, ale przeżył. Przez sześć lat towarzyszył mu strach o rozmiarach przekraczających naszą wyobraźnię. Po wojnie nie uwolnił się od ciężaru dylematów moralnych, przed którymi postawił go okrutny los. Scenariusz ocalenia jest przejmującą opowieścią syna o życiu ojca oraz historią jednostki, która dzięki szczęściu, inteligencji i woli przetrwania uniknęła zmiażdżenia przez tryby wielkiej Historii.
Mikołaj z nienawiścią myślał o tym, że przywleczono go do Niemiec i mało przejmował się Gustawem Steinbachem, którego uważał za swojego ciemiężcę. Kiedy tylko ujrzał go w oddali, mamrotał konspiracyjnie do ojca po rosyjsku: "O, idzie nasz Żyd", a jego usta wydymały się w pogardzie. Ojciec, osłupiały […], zastanawiał się nad ironią tej sytuacji, kiedy ukraiński wieśniak nazywa nazistę Żydem, stojąc przed Żydem, który udaje polskiego Tatara. Ojciec wiedział, że Ukraińcy od dawna nienawidzili Żydów, ale to dziwaczne utożsamienie ofiary z katem nie mieściło się nawet w najśmielszej wyobraźni.
(fragment)
Ta książka to zadziwiające osiągnięcie. Pojęcie "synowskiego oddania" nabiera w jej świetle nowego znaczenia.
"The Forward"
Czytałam każde słowo z przerażeniem, współczuciem, zachwytem… Michael Skakun wykonał wspaniałą literacką robotę.
Cynthia Ozick
Co za życie! Ta historia po prostu musiała zostać opowiedziana.
Elie Wiesel