Publikacja przedstawia różne modele postępowania przygotowawczego, poprzez pryzmat roli, jaką w tym stadium postępowania ma do odegrania sąd. Omówiono w niej zalety oraz wady poszczególnych modeli, w tym zwłaszcza instytucji sędziego śledczego oraz potrzebę jej wprowadzenia do polskiego modelu postępowania przygotowawczego.
W monografii, obok aspektu teoretycznego, dużo miejsca poświęcono także roli sądu w postępowaniu przygotowawczym według obowiązującego obecnie Kodeksu postępowania karnego z 1997 r., omawiając jednoczesne pod kątem istotnym dla praktyków (sędziów, prokuratorów i adwokatów oraz aplikantów tych korporacji) wszystkie czynności decyzyjne, kontrolne oraz dowodowe sądu w stadium postępowania przygotowawczego.
Szczególnie cennym aspektem monografii są, obok rozważań teoretycznych, elementy metodyki postępowania w sprawach decyzyjnych, kontrolnych oraz dowodowych sądu w stadium postępowania przygotowawczego.