Poza ekranem Polska kinematografia w latach 1896-2005, Edward Zajicek

Opublikowany Autor blogksiazki

Poza ekranem Polska kinematografia w latach 1896-2005, Edward Zajicek – jest to zaktualizowana i poprawiona przez autora wersja książka „Poza ekranem: Kinematografia polska 1918-1991” wydanej w 1992 roku. Jesto to chyba jedyne tego typu oparte na źródłach opracowanie. Pewnie dlatego książka Poza ekranem Polska kinematografia w latach 1896-2005 stała się także podręcznikiem dla studentów Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi oraz Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Jest to książka wręcz porywająca. Edward Zajicek był przez długie lata kierownikiem produkcji wielu polskich filmów, był też szefem produkcji Zespołów Filmowych, obecnie wykłada reguły produkcji w łódzkiej szkole filmowej. Jego książka miała być więc, w pierwotnym założeniu, po prostu historią produkcji i ekonomiki filmowej w Polsce. Ale starła się czymś znacznie więcej. Opisując sposoby produkowania filmów w Polsce – przed wojną i teraz – autor, obdarzony wspaniałym zmysłem ironii w duchu „z cicha pęk”, wprowadza nas po prostu w świat branży filmowej. Przedwojennej – sklepikarskiej i kombinatorskiej oraz powojennej – zbiurokratyzowanej ale niemniej bystrej, grającej skomplikowaną grę pomiędzy pieniędzmi, ideologicznymi hasłami, ambicjami artystów, sensem nonsensem, a czasem również prawdziwym talentem. Czyta się to jak powieść. Niekoniecznie o ekonomii filmu. Raczej o ludziach, którzy przez lata stali „poza ekranem” naszej kinematografii.
Krzysztof Teodor Toeplitz

Natomiast dzięki „Poza ekranem” udało mi się dobrze prześledzić drogę Zespołów Filmowych od spółdzielczych idei Startu do własnych doświadczeń Zespołu X. Myślę, że ta walka o samorządność była najprawdziwszym działaniem i jest jedyną odpowiedzią na dręczące dziś wielu pytanie: Jak to jest możliwe?
Andrzej Wajda w liście do Autora