Dziad wędrowny w kulturze ludowej Słowian

Opublikowany Autor blogksiazki

Dzieło Katii Michajłowej jest w skali nauki światowej unikatowe. Prześledzono w nim i zanalizowano ogromny materiał, po raz pierwszy dziad wędrowny został przedstawiony jako typowy przykład profesjonalizmu w folklorze i poddany analizie pod względem typologii, semantyki, funkcji i repertuaru w całym świecie słowiańskim, przy czym przeprowadzono paralele między działalnością i twórczością dziadów wśród Słowian zachodnich, wschodnich i południowych. Monografia bułgarskiej folklorystki i antropologa kulturowego z jednej strony wpisuje się w nurt komparatywnych badań slawistycznych, charakterystycznych dla pokolenia uczonych kładących fundamenty folklorystyki słowiańskiej, z drugiej zaś – jest to studium, w którym na potrzeby analizy ogromnego materiału zbieranego przez autorkę przez wiele lat wykorzystano najnowsze ujęcia teoretyczne. Pojawienie się tej książki ma szczególną wagę w chwili, gdy kwestionuje się istnienie kulturowej i językowej wspólnoty słowiańskiej. Ogólny kryzys slawistyki charakteryzuje się badaniami idącymi w kierunku zainteresowania kulturami poszczególnych krajów słowiańskich. W tym kontekście studium Michajłowej jest udaną próbą przezwyciężenia separatyzmu naukowego, demonstrującą zalety spojrzenia na kulturę ludową Słowian jako całość. Równocześnie zaletą książki jest to, że autorka rozpatruje słowiańską kulturę ludową nie jako odmienną, lecz jako nierozłączną część kultury europejskiej, ukazując zjawisko wędrownych dziadów w kontekście dwu dużych gałęzi kultury europejskiej: zachodnioeuropejskiej i bizantyjsko-słowiańskiej. Niezwykle cennym elementem książki jest liczący ponad 220 stron aneks, w którym znalazły się zarówno teksty zebrane przez autorkę podczas badań terenowych prowadzonych w różnych krajach słowiańskich, jak i niepublikowane dotąd teksty archiwalne i reedycje pieśni i innych utworów dziadowskich (bułgarskich, białoruskich, serbskich, chorwackich, czeskich, polskich, słowackich, rosyjskich, ukraińskich) z trudno dostępnych wydań z XIX i początku XX w.